Afsprakenstelsel Koppeltaal gaat een volgende fase in. Had VZVZ (Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie) voorheen operationele verantwoordelijkheid en lag het intellectueel eigendom bij de Stichting Koppeltaal, vanaf 2022 gaat de dienstverlening volledig over naar VZVZ. In drie interviews kijken we naar verleden, heden en toekomst van Koppeltaal en de rollen die het bestuur van de stichting, VZVZ en de nieuwe Eigenaarsraad van Koppeltaal hebben gespeeld of gaan spelen. In dit interview vertelt Rogier van der Hooft, voorzitter van de Eigenaarsraad van Koppeltaal, over de rol van deze nieuwe raad als gesprekspartner van VZVZ en over de ambities met het afsprakenstelsel.
“We willen het gebruik van blended care ook in andere zorgsectoren laagdrempeliger maken.”
Al ruim twee jaar is Rogier van der Hooft betrokken bij de ontwikkeling van Koppeltaal. Vanuit zijn functie als Lid Raad van Bestuur van CbusineZ – een innovatie- en participatiemaatschappij voortgekomen uit zorgverzekeraar CZ – kwam Van der Hooft in aanraking met het afsprakenstelsel voor destijds nog de GGZ. Nu nog bestuurslid bij Stichting Koppeltaal, zal Van der Hooft vanaf 2022 de Eigenaarsraad leiden. Die moet de belangen van ICT-leveranciers en eindgebruikers (zorgverleners en patiënten/cliënten) van Koppeltaal behartigen wanneer Stichting Koppeltaal stopt.
“De afgelopen twee jaar zijn we vanuit de Stichting vooral bezig geweest met de technische doorontwikkeling van Koppeltaal naar versie 2.0. Als bestuur wilden we 2.0 graag in een veilige haven laten aankomen en VZVZ had natuurlijk al operationele verantwoordelijkheid. We zagen in de conceptontwikkeling van het afsprakenstelsel al in het klein de afwegingen naar voren komen die we de komende jaren in een nieuwe fase ook zullen zien: bottom-up ontwikkeling versus top-down beheer."
Reden om ervoor te kiezen om Koppeltaal als dienst door en van VZVZ te laten beheren – voor de stabiliteit, de architectuur - maar ook de belangen van de ICT-community en eindgebruikers bij doorontwikkeling mee te nemen. De Eigenaarsraad moet hiervoor zorgen.
Van der Hooft verwacht dat voor VZVZ de integratie van Koppeltaal in hun dienstverlening ook een nieuw hoofdstuk is in hoe zij met dit soort programma’s of projecten om moeten gaan. “Dat heeft ook te maken met het ontstaan van Koppeltaal, vanuit een conceptueel idee van een klein clubje mensen en gemaakt door een aantal leveranciers die hier ook de meerwaarde van zagen. Dat was heel erg bottom-up. De uitdaging voor de komende jaren is: hoe gaan we een symbiose krijgen tussen die bottom-up wereld van innovatie en trial by error, en overkoepelend beheer van bovenaf, waarin vooraf alle requirements al bepaald worden en je naar een eindpunt toewerkt. In de ontwikkeling van Koppeltaal 2.0 hebben we er aan mogen ruiken hoe die twee werelden samen kunnen worden gebracht. Nu moeten we dat in een meer structurele vorm gieten.”
En wat wordt de rol van de Eigenaarsraad?
“Alle verantwoordelijkheden voor Koppeltaal gaan over naar VZVZ per 1 januari 2022. We hebben met het bestuur van de Stichting overlegd met VZVZ over hoe we de twee net genoemde werelden nog beter met elkaar samen kunnen brengen. VZVZ is eraan gewend om met stakeholders om tafel te zitten, maar het zijn over het algemeen de zorgaanbieders waarvoor ze inspraak organiseren. Wij hebben het belang benadrukt om ook met de ICT-leveranciers om tafel te blijven zitten. Het zijn mede de ICT-leveranciers die aan de basis van het succes van Koppeltaal stonden. Ik denk dat dat voor de toekomst belangrijk blijft. VZVZ kwam toen met het idee van een Eigenaarsraad, met afvaardigingen van – voor nu – grote GGZ-zorgorganisatie, maar ook ICT-leveranciers en patiëntvertegenwoordigingen.
In deze raad moeten grote strategische issues en knelpunten die opkomen behandeld worden, in samenspraak met VZVZ.
Welke uitdagingen en ambities zijn er de komende jaren voor jullie als Eigenaarsraad en VZVZ?
“Allereerst Koppeltaal 2.0 afmaken. Dat is nog wel een flinke klus, maar dat gaat goed komen. Daarna komen we in een volgende fase terecht, die zich aan de ontwikkelkant kenmerkt door de koppeling van Koppeltaal met MedMij-standaarden voor PGO’s. We zien een ontwikkeling waarbij er op regio- en wijkniveau ook gewerkt wordt aan gezondheid. Ook daar zal gegevensuitwisseling op behandelniveau plaatsvinden, waar Koppeltaal een bijdrage aan kan leveren. Tegelijkertijd zal er – net zoals bij MedMij – nagedacht moeten worden over standaardisatie.”
Maar ook verbreding naar andere sectoren wordt heel interessant. Het uitgangspunt van Koppeltaal was liberalisering van het gebruik van eHealth-toepassingen door GGZ-aanbieders. Dat kan echter net zo goed gelden voor ziekenhuizen, huisartsen. Blended care heb je overal.
Bij Koppeltaal werken leveranciers vanuit dezelfde stekkerdoos om data over behandelingen uit te wisselen naar bijvoorbeeld een digitaal dossier. Die stekkerdoos is dan niet meer hun unieke verkoopargument. In ziekenhuizen heb je weliswaar andere leveranciers en systemen, maar dezelfde uitdagingen. Daar zit dus heel veel potentie. Als je als behandelaar met een stuk zelfmanagement voor je patiënt aan de slag gaat, is het prettig wanneer die data in een medisch dossier terecht komt. Dat maakt het gebruik van blended care ook veel laagdrempeliger, zodat we een grote drempel voor de inzet hiervan wegnemen.”
Zijn die drempels dan nog zo groot, zelfs na een kleine twee jaar versnelde digitalisering als gevolg van Covid?
“Als je kijkt naar eHealth-toepassingen in de tweede lijn, zijn het vaak nog proprietary toepassingen die niet of moeilijk interoperabel zijn. Er zal altijd enige afhankelijkheid bestaan tussen een zorgaanbieder en de ICT-leverancier waar hij voor kiest: dat heet samenwerking. Maar als je wil samenwerken met een derde partij en je wordt belemmerd door een technische koppeling waarvan de ontsluiting of veel geld kost of gewoon niet te realiseren is, dan is dat een duidelijke barrière. Dat zie je in de GGZ nog altijd en dat geldt ook voor andere zorgsectoren.”
De Eigenaarsraad zal nieuwe zorgsectoren moeten omvatten als Koppeltaal hier een rol gaat spelen.
“Zeker. Vooralsnog gaan we in de Eigenaarsraad door met een groot deel van het stichtingsbestuur, zodat hun opgebouwde kennis en ervaring behouden blijft. Zo kunnen we een vliegende start maken. Qua fasering starten we de komende periode met GGZ-aanbieders en hun ICT-leveranciers. Met hen zullen we een plan maken over verbreding van Koppeltaal: in welke sectoren zien we de meeste potentie voor Koppeltaal, welk tempo willen we daarvoor aanhouden. Dat lijkt de tweede lijn te worden. Er zijn al ziekenhuizen met interesse. Zo willen we als serieuze gesprekspartner van VZVZ bouwen aan de volgende successen van Koppeltaal.“